İran Kedisi

GENEL YAŞAMA UYUMLULUK

İRAN KEDİSİ'NİN ÖNE ÇIKAN ÖZELLİKLERİ

Tatlı ve yumuşak bir yüz ifadesine sahip İran kedileri diğer ismi fars kedisi olarak bilinen cinsler, yuvarlak kafa yapıları, bükük dudakları ve yoğun kürk yapısı ile pek çok kedi severin ilgisini çektiği cinslerden biridir. Kemik yapısı güçlü ve dengeli bir kedi türüdür. İran kedilerinin büyük yuvarlak bir kafası ve yuvarlak gözleri vardır. Nispeten kalın ve yoğun tüyleri onlara sanki kiloluymuş gibi bir izlenim verir.

İRAN KEDİSİ IRKININ TARİHİ

Pars kedisi olarak da bilinen ilk İran kedisinin tam olarak ne zaman ve nerede ortaya çıktığı kimse tarafından bilinmiyor. Ancak 1600’lü yıllarda bugünün İran coğrafyasından Avrupa’ya getirildiği bazı kayıtlarda geçmektedir. 400 yılı aşkın uzun bir geçmiş İran kedilerini günümüzde var olan en eski kedi ırklarından biri yapmaktadır. Dünyanın pek çok ülkesindeki profesyonel kedi yetiştiricilerinin çoğu, İran kedilerinin İran’dan ve Türkiye’den geldiği konusunda fikir birliğine varsalar da, tarihleri hakkında ne yazık ki kayda değer bir bilgiye sahip değillerdir.

İtalyan kâşif Pietro della Valle, 1620’li yıllarda İran kedilerini Avrupa’ya tanıttı ve sonraki iki yüzyıl içerisinde İran kedileri burada popüler bir cins olarak kedi yetiştiricileri tarafından kabul gördü. 19. yüzyıla gelindiğinde ise Avrupa’dan Amerika’ya getirilen İran kedileri kısa süre sonra burada da en popüler kedi ırklarından biri haline geldi. Bir bilgi de; İran kedileri, 2013 yılında Amerika’da “Kedi Meraklıları Derneği” jüri seçimi ile Exotic Shorthair ile birlikte en popüler kedi ırkı seçilmişti.

Tekrar 1800’lü yıllara geldiğimizde; görüyoruz ki, İran kedileri uzun yıllar popüler bir cins olarak saltanat sürmüşler ve diğer kedi ırkları arasında belirgin bir şekilde öne çıkmışlardır. İran kedileri ve Ankara kedisi ırklarının ataları da dâhil olmak üzere uzun tüylere sahip kediler, dönemin tarihi belgelerine göre; İran ve Türkiye’den gelen Roma ve Fenike kervanları tarafından Avrupa’ya taşındığıdır.

İtalyan kâşif Pietro della Valle’in yanı sıra 1600’lü yıllarda diğer bazı gezginler, İran kedilerini önce Fransa’ya sonra da İngiltere’ye getirdiler. 1900’lerin başında, İran kedileri Avrupa’da popülerliğini sürdürmeye devam ediyor, ödül üzerine ödül alıyordu.

Bugüne geldiğimizde ise Türkiye dâhil dünyanın pek çok ülkesine ihracı olan İran kedileri neredeyse tüm kıtada popülerliğini sürdürmeye devam ediyor. Uzun ve kalın tüyleri ve tatlı yüz ifadesi ile kedi yetiştiricileri ve kedi sahiplenmek isteyen kişiler tarafından sıklıkla tercih edilen İran kedileri görünen o ki bu ilgiyi uzun yıllar koruyacağa benziyor.

İRAN KEDİSİ KİŞİLİĞİ

Evin içerisinde oradan oraya koştursun, dilediğince özgür bir şekilde dolaşsın, hoplasın zıplasın, nereye gidersem gideyim benimle birlikte gelsin diyorsanız o halde İran kedisi sizin için pek de uygun bir cins değildir. İran kedileri tatlılıklarının yanında olabildiğince sakin birer cinstirler. Mükemmel bir arkadaştırlar ancak ev içerisinde öyle sizi her saniye takip edip ayağınıza bağ olmazlar. Ancak oyun vakti geldiğinde sahibiyle oyunlar oynamayı çok severler. İran kedileri zekidirler, yalnızca bazı ırklar kadar çok fazla meraklı değillerdir.

İran kedileri kendilerini tam anlamıyla yaşadığı ortama ve sahiplerine adamış bir kişiliğe sahiptir. Ancak bu sadakati göstermek için öncesinde sahibinden yeteri kadar ilgi ve şefkat görmesi gerekir. Sahiplerinin güven ve sevgisini kazanan İran kediler iyi bir arkadaş, iyi bir yoldaş olacaktır kendisine. İran kedileri okşanmayı çok ama çok severler. Kucağa alınmaktan hoşlanan İran kedileri bu bakımdan sevilebilen, tüyleriyle oynanan ve bundan da fazlasıyla hoşlanan bir kedi türüdür. Bir güzel haber de; İran kedilerinin dikkatinizi çekmek için sizi rahatsız etmeyecek olmalarıdır. Fakat ilgisiz kalan bir İran kedisi de yeterli ilgiyi görmemesinden dolayı evin bir köşesine çekilip sakin bir mizaca bürüneceğini hatırlatmak isteriz.

İran kedisi (fars kedisi), kısa ve kalın bacaklı, patileri büyük, omuzları geniş, kısa boyunları, geniş göğüsleri ve nispeten kısa kuyrukları, vücut yapısı itibariyle kaslı ve kalın kemikli, orta ile büyük boyda birer cinstirler. Uzun tüyleri ve kalın kürkleri ile birlikte çok çeşitli desenlerde geniş bir renk yelpazesine sahiptirler. Bu nedenle bakımı için yeteri kazar zaman ayırılması gerekir. Bu güzel kürklerini temiz tutmak ve tüy yumaklarının önüne geçmek için günlük bakım yapmak kaçınılmazdır.

İran kedileri sessiz ve uysal olmalarıyla bilinirler. Görünüm itibariyle çok ama çok tatlı kedilerdir. Ancak öyle her an kendini birilerine sevdirmezler. Yalnızca güvendikleri insanlara kendini sevdirdiklerini bilmek gerekir. Uysal bir mizaca sahip oldukları için sessiz ortamlardan hoşlanırlar. Bu nedenle yaşlılar veya yalnız yaşayan bekârlar için ideal bir kedi türüdür. Zaman zaman evin içerisinde yalnız kalsalar bile pek sorun çıkarmazlar.

İRAN KEDİSİ SAĞLIK DURUMU

Hem soylu kediler hem de melez cins kediler, doğada genetik olabilen çeşitli sağlık sorunlarıyla karşı karşıya kalabilmektedirler. Sevecen ve uysal olmalarına rağmen İran kedileri, başta yüz yapıları nedeniyle olmak üzere bir dizi sağlık sorunlarına karşı meyillidirler.

Dar burun delikleri nedeniyle solunum zorluğu veya hırıltılı nefes alma sorunu yaşayabilmektedirler.

İran kedilerinin gözlerinde ortaya çıkabilen, göz kapağının içe doğru kıvrılmasıyla tahriş oluşabilir. Böyle bir durumda cerrahi müdahale gereklidir.

Kiraz gözü ve entropion gibi göz hastalıklarına karşı meyillidirler.

Polikistik böbrek hatalığı gösteren semptomlar ortaya çıkabilir. Tespit edilmediği takdirde kronik böbrek yetmezliğine neden olabilmektedir. Eğer bir iştahsızlık, kusma, sık idrar yapma ve uyuşukluk gözlemlenirse derhal veterinere başvurulmalıdır.

Kardiyomiyopati yani kalbin duvarlarının kalınlaşması sonucu ortaya çıkan hastalıktır. Bu sağlık sorununun ne yazık ki teşhisi zordur ve genellikle ilk semptomda sonuç ani ölümdür. Çoğunlukla yaşlı erkek kedilerde görülür. Bu hastalığın belirtileri arasında uyuşukluk, nefes almada zorluk, öksürük, bacaklarda felç ve yeme içmeden kesilme vardır.

Mantar enfeksiyonu olarak bilinen saçkıranlara yatkınlık da görülebilmektedir.

İran kedileri yoğun tüylü bir yapıya sahiptir. Tüyleri her gün düzenli olarak fırçalanması gerekir. Düzenli tüy bakımı yapılmayan İran kedilerinde kaşıntı, kızarıklık, tüy dökülmesi ve tüy yumağı gibi sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Son olarak düzenli diş fırçalama ve tırnak kesiminin de yapılması unutulmamalıdır.

İRAN KEDİSİ IRKININ EĞİTİMİ

Kedilerde eğitim henüz yavruyken başlanıldığında etkisini gösterir ve başarıya ulaştırır. Bu nedenle diğer kedi cinslerinde olduğu gibi İran kedilerinde de henüz yavruyken düzenli ve sistematik ilerleyen bir eğitim programı ile onları eğitmek başarılı bir sonuç verecektir. Eğitim esnasında onlardan ilgi ve şefkati eksik etmeden, verilen her komutu başarıyla yerine getirdiği takdirde verilecek ödül mamaları ile istenilen sonuca kolayca ulaşılabilir. Genellikle bağımsız olabilen yavru İran kedilerine eğitim verilirken sabırlı olmak da unutulmaması gereken bir husustur.

İRAN KEDİSİ BESLENME DÜZENİ

Diğer tüm kedi ırklarında olduğu gibi İran kedileri de düzenli bir besin programına ihtiyaç duyar. Düzenli ve kaliteli mamalar ile beslenen İran kedileri hem dış görünüşleri itibariyle safkan özelliklerini sergiler hem de uzun yıllar herhangi bir sağlık sorunuyla karşı karşıya kalmadan yaşamlarını sürdürebilirler. Altı aylıktan olgunluğa kadar günde iki kez beslenilmesi uygundur. İran kedilerinde de obeziteye karşı beslenme programının bir düzen halinde ilerlemesi gerekir.

İran kedilerinin düz yüzü ve kısa çeneleri, kuru mama yemelerini ve yeterince suç içmelerini zorlaştırabilir. Bu nedenle onlar için bir mama kabı seçilirken, geniş, sığ ve alçak kenarlı bir tabak tercih edilmelidir. Ayrıca yavru İran kedilerinin çiğneme sorunları göz önünde bulundurularak, yemesi kolay Pro Plan, Purina ve Royal Canin gibi markaların yavru kedi mamaları tercih edilebilir.

İRAN KEDİSİ TÜY YAPISI VE RENKLERİ

İran kedileri diğer kedi ırklarına kıyasla en tüylü kedi cinslerinden biridir. Uzun ve kalın tüyleri vardır ve bu nedenle neredeyse günlük tüy bakımına ihtiyaç duyarlar. Yarı yoğunlukta olan tüyleri kolayca taranır ve tüm mevsim koşullarına dayanıklıdır. Renk ve desenleri değişiklik gösterir.

İran kedileri beyaz, krem, siyah, mavi, çikolata, leylak, gümüş, altın, kaplumbağa kabuğu, açık krem, patiska ve mühür renklerinde görülebilir. Renk ve desenlerinin doygunluğu onun düzenli beslenme ve egzersizlerine bağlıdır. Desen renkleri ise düz renk, gölgeli veya noktalı olabilmektedir.